Madril - Sevilla linea

Mesetaren eta Andaluziaren arteko ibilbideak, abiadura handiko linea martxan jarri aurretik zegoenak, orografia zaileko ingurune naturala zeharkatzen zuen: Despeñaperros. Bide bakarra zuen eta kurbadura-erradioak oso txikiak ziren (300 eta 600 m artekoak), eta gehienezko abiadurak 70 eta 100 km/h artekoak ziren. Trazadura honek asetasun portzentaje oso altuak zituen.

Horren ondorioz, 70eko hamarkadan kalitatezko sarbidea ahalbidetuko zuten alternatibak aztertzen hasi ziren. Aztertutako lehen irtenbidea lehendik zegoen bidea bikoiztea izan zen, eta horrek exekuzio-arazo larriak zituen, ezaugarri orografiko txarrak zeudelako eta obrak trenbide-trafikoaren ustiapenarekin interferitzen zirelako, trenbide bakarra baitzuen. Faktore horiek, alde batetik, inbertsio handia behar zuten, eta, bestetik, ustiategian eragina izango zuten.

Aurrekoa kontuan hartuta, Trenbide Garraioko Planari NAFA (Andaluziarako trenbide-sarbide berria) eraikitzea gehitu zitzaion, eta Gobernuak 1986ko urriaren 11n onartu zuen. Lan horrek Madril eta Sevillaren arteko distantzia 100 km-tan murrizten zuen. Ibilbidearen proiektua Madril-Badajoz linean zehar zihoan Brazatortaseraino, handik Andaluziara trenbidez sartzeko saihesbide berria hasten zelarik, Cordoba hiriraino.

1981ean, Paris - Lyon Abiadura Handiko Linea (410 Km) martxan jarri zen, eta hurrengo urteetan pixkanaka arrakasta izan zuenez, abiarazten ari zen azpiegitura eraikitzeko diseinuan irizpidea aldatzea komeni zela pentsatu zuten. Horregatik guztiagatik, Ministro-kontseiluak 1987ko abenduaren 9an erabaki zuen azpiegitura berria abiadura handiko linea baten parametroekin eta Europako gainerako herrialdeetan nagusi den zabalerarekin eraiki behar zela, 1.435 mm-rekin hain zuzen (Espainiako ohiko lineetan 1.668 mm-koa da).

Abiadura handiak Espainian aurrera egin zuen, arazo gehigarri batekin: linearen irekiera 1992ko Sevillako Erakusketa Unibertsalaren inaugurazioarekin bat egiteko asmo politikoa zegoen.

Ingeniari espainiarrek denbora errekorrean eraiki zuten linea, eta, bat-batean, 140/160 km-ra ibiltzetik 270/300 km/h-ra ibiltzera igaro ziren Espainiako abiadura handiko lehen trenak; Alstomeko 100 serieko 24 unitate izan ziren.

Bidaiarientzako, Espainiako tren-sektoreak dimentsio berria hartu zuen eta, Europan, Espainia Frantziaren, Alemaniaren eta Italiaren maila berean kokatu zen goi teknologiari dagokionez.Espainian gertaera historikoa ari zen gertatzen: Espainiako trenbidearen berpizkundea eta Espainiaren modernitaterako eta lehiakortasunerako bide berri baten hasiera.

Azkenean praktikan jarri zen proiektuak arazo tekniko bat (linea zaharraren gaitasun txikia), arazo ekonomiko bat (bidaiarien eta salgaien galera) eta, azkenik, zerbitzuaren kalitatearen arazoa konpondu zituen.

Gure historian lehen aldiz, trenbideak aireko garraioarekin lehiatzeko aukera ematen zuen, garraiobidearen nagusitasuna lortuz.

Madril-Sevilla Abiadura Handiko linea funtsezkoa izan zen erakusteko Abiadura Handiak eragina duela haren eragin-eremuko eskualdeen garapen sozioekonomikoan eta lurralde-egituraketan.Horrek "tranpolin" efektua eragin zuen, eta Espainiako abiadura handiko gainerako sarearen garapena erraztu zuen, Espainia, ezagutzagatik eta esperientziagatik, garraiobide horren abangoardian kokatzeraino.   

Zerbitzua S-100 modeloko trenekin hasi zen, egunean hamabi, sei noranzko bakoitzeko; hiru ordu baino pixka bat gutxiago behar zituzten Madril eta Sevilla lotzeko (ordura arte 7 ordu baino gehiago behar ziren).

Sei hilabetera, Madril – Ciudad Real eta Puertollano arteko anezka-zerbitzua estreinatu zuten. 1993an, Malaga, Cadiz eta Huelvako trenek linea erabiltzen zuten.

Urte bakar batean, AVE trenak Sevilla eta Madril artean bidaiatzeko merkatuaren erdia bereganatu zuen, eta bi hiri horien arteko bidaiarien kopurua bikoiztu egin zen. Berehala, AVEk merkatu-kuotaren % 85 bereganatu zuen hegazkinaren aurrean.

1994ko irailean, AVEren ezaugarri nagusietako bat ezarri zen: puntualtasun-konpromisoa. 5 minutu baino gehiagoko atzerapena badarama, txartelaren zenbateko osoa itzultzen zaio bidaiariari, trenarenak ez diren arrazoiengatik ez bada. Urte horretan bertan trenek 300 km/h-ko abiadura zuten lehen aldiz salgai-zerbitzuan. Madril eta Sevilla arteko bidaia 2 ordu eta 20 minutura murriztu zen.

2004an RENFEk produktu berri bat estreinatu zuen Kordoba-Sevilla konexioan: Avant, distantzia ertainak 250 km/h-ko gehienezko abiaduran egiteko bereziki diseinatutako trena.

2006an, 14 urtez funtzionamenduan egon ondoren, S-100 flotaren interiorismoa birmoldatu zen.

2012ko apirilean, egunean 36 tren eskaintzen ziren, 18 noranzko bakoitzeko. Konexio honetako eskariaren bilakaerak bezeroak produktuarekin duen gogobetetasuna islatzen du. 1992. urtea baino lehen, 400.000 bidaiari inguruk bidaiatzen duten urtero Madril eta Sevilla artean. Gaur ia 3 milioi lagunek AVE aukeratzen dute iblbide hori egiteko.

Azpiegitura berriak Andaluziako beste hiri batzuek Penintsularen erdialdearekin zituzten komunikazioei ere mesede handia egin zien.Abiadura handiak eta errodadura desplazagarriko trenek 3 ordu inguru murriztu zituzten aurreko bidaia-denbora onenak, Kordoba, Malaga, Cadiz, Huelva eta Algecirasko konexioetan. 2006ko abenduan AVE Antequerara iristsi zen eta hurrengo urtean Malagara, eguneko 11 trenekin, noranzko bakoitzean, eta bidaia-denbora errekor batekin:2 ordu eta 35 minutu. 2012an, Costa del Solen helmuga edo jatorria zuten garraio publikoko zerbitzuak erabiltzen zituzten bidaiarien % 70 baino gehiagok trena erabiltzen zuten.

Tras más de tres décadas de servicio, la LAV Madrid-Sevilla mantiene sus altos estándares de calidad gracias a un riguroso plan de mantenimiento. Actualmente, Adif AV acomete una renovación integral de la línea con una inversión superior a 650 millones de euros, cofinanciada hasta en un 55% por el Mecanismo de Recuperación y Resiliencia (MRR) de la UE. Entre las actuaciones destacan:

• Instalación del sistema ERTMS de nivel 2.
• Renovación de infraestructura, superestructura y sistemas de señalización y telecomunicaciones.
• Sustitución de catenarias y mejora de la red energética y de fibra óptica.

Gracias a esta línea pionera, el viaje entre Madrid y Sevilla se redujo a la mitad (de casi seis horas a menos de tres) y se implantó un compromiso de puntualidad que sigue vigente como una de las señas de identidad de la alta velocidad en España. Reconocida con galardones como el Sello a la Excelencia Europea, la LAV Madrid-Sevilla ha sido clave para transformar la movilidad ferroviaria, marcando el camino de un modelo que hoy lidera Europa.