Tren-sektorearen liberalizazioa
Operadore berriak merkatuan
Gure trenbideen paisaiari erreparatzen badiogu, hainbat operadoreren salgai-trenak ikus daitezke aspalditik. Egungo ekitaldi aurrera, bidaiarien esparruan ere erabil daitezke, eta horrek eskaintza handiagoa eskaintzen die erabiltzaileei.
Helburua Interes Orokorreko Trenbide Sarearen (IOTS) erabilera suspertzea eta optimizatzea da, eta zerbitzuaren kalitatea eta puntualtasuna ziurtatzea, operadore berriei trenbide-azpiegiturarako sarbidea erraztuz eta, horrela, erabiltzaileei operadoreen eta prezio disntinoen artean aukeratzeko aukera emanez. Horrek guztiak eskaintza handitzea ekarri behar du, eskumen horri esker, ez bakarrik operadoreen artean, baizik eta bai ondasunen zein bidaiarien garraiobide desberdinen artean ere.
Bidaiariak
Bidaiari-trenen operazioa liberalizatzea izan da azken pausoa.
2019ko apirilean, Merkatuen eta Konpentsazioaren Batzorde Nazionalari (CNMC) eta trenbide-operadoreei 2019 Sarearen Adierazpenaren Aldaketaren zirriborroa bidali zitzaien, IOTSaren bidaiarien merkataritza-zerbitzuen liberalizazioa arautuko duten alderdiak jasotzen zituena.
Sarearen Adierazpenean bi erakundeen ahalmena esleitzeko sistemaren ezaugarriak zehaztu ziren, interesa duten tren-enpresek 2020ko abenduaren 14tik aurrera nazio mailako bidaiari-zerbitzuak eman ahal izateko, Europako araudiak ezartzen duen moduan.
Halaber, Adif eta Adif Abiadura Handia enpresek gaitasuna esleitzeko irizpide objektibo batzuk ezarri dituzte, eskura dauden azpiegiturak ahalik eta gehien erabiltzen laguntzeko, modu objektiboan, gardenean eta diskriminaziorik egin gabe.
Esparru-akordioek hiru aukera edo pakete (A, B eta C) aurkeztu dituzte, eguneko ildo edo zirkulazioen arabera, eta hamar urteko iraupena izango dute. Hala, erraztu egiten da gutxienez hiru tren-enpresek ahalik eta hobekien lan egitea, eta, hala, Europar Batasuneko laugarren trenbide-paketeak bultzatzen duen liberalizazio-prozesua ezartzea.
- Madril-Bartzelona-Frantziako muga eta Valentzia-Bartzelona
- Madril-Levante (Valentzia eta Alacant)
- Madril-Toledo-Sevilla-Málaga
Eskaintza hori lortzeko, Adif eta Adif-AH enpresak gaur egungoa baino trenbideak ustiatzeko sistema eraginkorragoa prestatzen ari dira. Sistema horrek hobekuntza ekarriko du azpiegituraren administratzailearen beraren funtzionamenduan, bai eta trenbide-enpresetan ere, eta, hala, eskaintzen zaizkion trenbide-zerbitzuen eskaintza handiagoa eta lehiakorragoa lortuko da.
Prozedura
2020ko maiatzaren 11n Esparru-akordioak sinatu ziren hainbat operadorerekin, CNMCren derrigorrezko txostenaren ondoren; horrek une oro zaindu du prozesuaren garbitasuna eta objektibotasuna.